تحول در بنيا‌ن‌هاي تربيت معلم در ايران در دهه هاي 1330 و 40 13شمسي
محورهای موضوعی : تاریخ و ماهیت رشته فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت، مکاتب و رویکردهای فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت قدیم و جدید ،تاریخ اندیشه و عمل تربیتی (سیاست‌ها، برنامه‌ها، اقدامات و...) مفاهیم، گزاره‌ها و نظریه‌های تربیتی آراء مربیان و فیلسوفان تربیتی روش‌شناسی پژوهش‌های تربیتی انواع تربیت مسائل تعلیم‌وتربیت ایران و جهان برنامه درسی و آموزش در رشته‌های گوناگون
1 - .
کلید واژه: تاريخ تربيت معلم, فلسفه تربيت معلم, دانشسرايعالي تربيت معلم, سياستگذاري آموزشي, آمريكايي ها, دانش تربيتي,
چکیده مقاله :
نهاد تربيت معلم در ايران كه در دارالمعلم ها و سپس دانشسرايعالي تجلي داشت، در پيوند با فلسفه اجتماعي تلاش براي خروج از عقب ماندگي از طريق رشد تعليمات عمومي شكل گرفت و با توجه به جوان بودن نهادهاي آموزش عالي از خدمات علمي مهمترين شخصيت هاي علمي و امتيازات ويژه استخدامي براي فارغ التحصيلانش بهره مند بود. اما مرور تاريخ دانشسرا و دانشگاه در ايران، روندي نزولي را در جايگاه نهاد تربيت معلم در طول دهههاي1330 و 1340 نمودار ميسازد كه تا امروز فرصت صعود مجدد نيافته است و نوعي درهم شكستگي در اين نهاد را مينماياند. اين مقاله با روش بررسي تاريخي - تحليلي در پي بررسي جايگاه و فلسفه حاكم بر نهاد تربيت معلم در ايران و تلاش براي يافتن عوامل فروكاهش اين جايگاه است. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه برآيند عوامل زير موجب ضعف و انحلال اين نهاد شد و عنصر حقارت را در فلسفه تربيت معلم نهادينه ساخت؛ تاسيس دانشگاه تهران با تبديل دانشسرايعالي به يك موسسه ضميمه و انتقال سرمايه هاي مادي و معنوي آن به دانشكده هاي ادبيات و علوم؛ تصميم مشاوران آمريكايي سازمان برنامه مبني بر غير انحلال دانشسراهاي مقدماتي شبانه روزي سه ساله به نفع دوره هاي يكساله تربيت معلم با هدف تمركز بر توسعه اقتصادي كشور.
The development of teacher training institutions in Iran was closely tied to the social philosophy of overcoming underdevelopment through the expansion of public education. Owing to the nascent nature of higher education institutions, these establishments enjoyed a privileged social status and considerable governmental support. The Higher Teachers’ College attracted some of the most distinguished scholars of its time, and its graduates benefited from exclusive employment advantages. However, a historical review of the Teachers’ College and universities in Iran reveals a steady decline in the status of teacher training institutions throughout the 1950s and 1960s, a regression from which they have yet to recover. The position and academic standing of the Higher Teachers’ Training Institute and its faculty—from its foundation in 1928 up until the early 1960s—compared to the subsequent decades, indicate a significant institutional fragmentation and erosion of prestige. This study, employing a historical-analytical approach, seeks to examine the status of teacher training institutions in Iran, the underlying philosophy governing them, and the factors that contributed to their diminished standing. The findings indicate that the combined effect of several factors led the Higher Teachers’ College—considered the emblem of teacher training in Iran—toward a state of weakness and eventual dissolution, embedding a sense of inferiority within the philosophy of teacher education.
آدينه‌وند، مسعود (1399)، قانون استخدام كشوري و گرايش عمومي به شغل دولتي در حكومت پهلوي اول، نشريه مطالعات تاريخي، شماره 70، صص 5-29
اطلاعات، روزنامه، 3 مرداد 1342، شماره 11149: خبر انحلال دانشسرای عالی
ايمن، ایرج (2017)، برنامه پيشگامان، شماره 3 – قابل دسترس در YouTube
بالدوين، جورج بي (1394)، برنامه‌ريزي و توسعه در ايران، ترجمه ميكائيل عظيمي، تهران: انتشارات علم، چاپ اول
بجنوردي، مجيد (1399)، موزه‌اي براي تربيت معلم در ايران، پايگاه خبري شهر، 17 دي 1399
بهرنگي، صمد (1348)، كندوكاو در مسائل تربيتي ايران، تهران: سازمان انتشارات بامداد
تقي‌زاده، سيد حسن (1392)، مقالات تقي‌زاده، جلد هفدهم – تعليم و تربيت، تهران: انتشارات توس
تيموري، ابراهيم (1389)، چهار راه سرچشمه تهران، بخارا، شماره 74، صص 147-153
جنت، محمدصادق (1385)، پیدایش و سیر تحول سازمان مدیریت، پايگاه خبري دنياي اقتصاد
دانشنامه اسلام، دانشسرای عالی – قابل دسترس در پایگاه دائرة‌المعارف اسلامی
راهنماي دانشگاه، سال تحصيلي 1345–1346، انتشارات دانشگاه تهران
راهنماي دانشكده علوم تربيتي، سال تحصيلي 1356–1357، انتشارات دانشگاه تهران
سياسي، علي‌اكبر (1393)، يك زندگي سياسي، خاطرات دكتر سياسي، تهران: نشر ثالث
شوراي كتاب كودك (1361)، بيست سال تلاش شوراي كتاب كودك، فصلنامه شورا
صديق اعلم، عيسي (1311)، يكسال در امريكا، نشريات كتابخانه تهران
صديق اعلم، عيسي (1345)، يادگار عمر، جلد دوم، تهران: كتابفروشي دهخدا
صديق اعلم، عيسي (1353)، يادگار عمر، جلد سوم، تهران: كتابفروشي دهخدا
صفت گل، منصور و همكاران (1400)، تاريخ دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
طوسي، محمدعلي (1342)، خلاصه‌اي از گزارش مشاوران ماوراي بحار، نشريه شوراي فرهنگ
عبدالله‌پور، احمد (1369)، وزراي معارف ايران، تهران: ناشر مولف
علي‌نژاد، سیروس (1395)، از فرانکلین تا لاله‌زار، تهران: ققنوس
فراستخواه، مقصود (1400)، استادان استادان چه كردند؟ تهران: نشر ني
قاسمي‌پويا، اقبال (1377)، مدارس جديد در دوره قاجاريه، تهران: مركز نشر دانشگاهي
كچوئيان، حسين و آقاپور، علي (1385)، نابرابری‌های آموزشی در ایران، راهبرد ياس
گويا، زهرا و غلام‌آزاد، سهيلا (1398)، دانشگاه فرهنگبان، تعليم و تربيت، شماره 138
قانون استخدام كشوري، مصوب 31 خرداد 1345، مركز پژوهش‌هاي مجلس
قانون اعطاي كمك خرج به دارالمعلمني عالي، آذر 1308، مركز پژوهش‌هاي مجلس
قانون اجازه تأسيس دانشگاه تهران، خرداد 1313، مركز پژوهش‌هاي مجلس
قانون تأسيس شوراي مركزي دانشگاه‌ها، مصوب 1344، مركز پژوهش‌هاي مجلس
قانون هيئت‌هاي امناي مؤسسات عالي، اسفند 1350، مركز پژوهش‌هاي مجلس
محبوبي اردكاني، حسين (1378)، تاريخ مؤسسات تمدني جديد در ايران، تهران: دانشگاه تهران
مك‌لئود، تاس. چ (1394)، برنامه‌ريزي در ايران، ترجمه محمدبيگي، تهران: نشر ني
موزه‌اي براي تربيت معلم در ايران – مجيد بجنوردي – پايگاه خبري شهر
نیرو منش، مهدی (1373)، نشریه رشد معلم، شماره 107، صفحات 75–77
وظايف محوله به سازمان تربيت معلم، مصوب 1342 و 1346
همشهري آنلاين، سه‌شنبه ۱ دی ۱۳۸۸، آشنايي با وزارت علوم
Garlitz, Richard P. (2008), Academic Ambassadors in the Middle East, Ohio University