تبیین رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان و نقد آن با تأکید بر آموزه‌های اسلامی
محورهای موضوعی :
1 - دانشگاه بو علی
کلید واژه: رویکرد معنوی والدورف, تربیت کودکان, مبانی فلسفی, آموزه‌های اسلامی.,
چکیده مقاله :
برای این منظور بخش نخست مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به شناسایی و شرح مؤلفه‌های رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان و نیز با استفاده از روش تحلیل پس‌رونده، به بررسی مبانی فلسفی ناظر بر رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان می‌پردازد. در بخش دوم نیز با استفاده از روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی و با تأکید بر دیدگاه اسلامی به نقد رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان اقدام می‌شود. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که رویکرد معنوی والدورف، در رابطه با مؤلفه‌های رویکرد معنوی خود به تربیت کودک اقدام می‌شود. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که رویکرد معنوی والدورف، در رابطه با مؤلفه‌های رویکرد معنوی خود به تربیت کودکان به مواردی از قبیل؛ توجه بر پرورش کلیت کودک، تقویت بُعد هنری او، پرورش ادراک معنوی وی، تأکید بر معناسازی و معنایابی در فرآیند یاددهی-یادگیری و آزادی متربی تمرکز دارد. این مؤلفه‌ها و ویژگی‌ها بر مبانی فلسفی و نظری مانند؛ وجود جهان معنوی فراتر از جهان مادی، وجود موجودات معنوی گوناگون، یکپارچگی عالم هستی به لحاظ معنوی، نگاه به کودک به عنوان موجودی معنوی، اعتقاد به تناسخ‌های مکرر انسان، تأکید بر حواس، عقل، الهام و شهود به عنوان منابع شناخت و تفکر شهودی، به عنوان تفکر خالص و ناب، تعامل بین عین و ذهن در نیل به معرفت و نیز تطابق «من» انسانی با «مسیح» به عنوان غایت زندگی بشر استوار است. همچنین، در نقد (بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌ها) رویکرد معنوی والدورف براساس دیدگاه اسلامی روشن شد که دیدگاه مذکور به دلایلی نظیر تفاوت دیدگاه درباره امر متعالی، و اعتقاد به تناسخ، با دیدگاه اسلامی سازگاری ندارد. در عین حال، برخی دلالت‌های تربیتی رویکرد مذکور نظیر نگاه به کودک به عنوان موجودی معنوی و تکریم او، توجه به پرورش کلیت وجود کودک و به ویژه بُعد روحانی او، تأکید بر تربیت هنری و نیز تربیت مبتنی بر مراحل رشد کودک با دیدگاه اسلامی سازگار است.
The main purpose of this research is explanation of Waldorf's spiritual approach to children's education and its critique with emphasis on Islamic teachings. For this purpose, the descriptive-analytical method is used to identify and describe the components of Waldorf's spiritual perspective on children's education. Then, using the regressive analysis in Frankena’s method, the philosophical foundations of Waldorf's spiritual approach to children’s education are investigated. In the second part, Waldorf's spiritual approach to children's education is criticized by using the method of critical philosophical enquiry emphasizing the Islamic point of view. The results of this research indicate that Waldorf's spiritual approach pays attention to features such as: the development of children's whole beings, strengthening their artistic potentialities, developing their spiritual perception, emphasizing meaning-making and finding meaning, and freedom as the goal of education. These features are based on philosophical foundations such as: The existence of a spiritual world beyond the material world, the existence of various spiritual beings, the unity of the universe in a spiritual sense, looking at the child as a spiritual being, the repeated reincarnation of humans, emphasizing the senses, intellect, inspiration and intuition as sources of knowledge, the interaction between objectivity and subjectivity in the pursuit of knowledge, and the matching of human "I" with "Christ" as the ultimate goal of human life. In criticizing Waldorf's spiritual approach based on the Islamic point of view, it became clear that Waldorf's views on the nature of the transcendental and the belief in reincarnation are not acceptable in the Islamic view. At the same time, some educational implications of the mentioned approach, such as looking at the child as a spiritual being and honoring him, paying attention to the development of the child's whole being and especially his spiritual dimension, emphasizing artistic education and education based on the stages of child development, have commonalities with the Islamic perspective.
فرقدانی، آزاده؛ شاطریان محمدی، فاطمه و زیادبخش، مهین (1395). مقایسه ابعاد خلق و منش و پرخاشگری در کودکان تحت آموزش با الگوهای آموزشی والدورف، مونته سوری و سنتی. فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی، 5 (17): 4-23.
قاسم پور مقدم، حسین (1396). مبانی و عناصر برنامه درسی مدارس والدورف آلمان، نشریه برنامه ریزی درسی، 14 (27) 57: 1-7.
حبیبی، پریسا؛ امین فر، مرتضی و مفیدی، فرخنده (1386). بررسی تطبیقی سه رویکرد رجیوامیلیا( ایتالیا)، والدورف ( آلمان) ، و بانک استریت ( آمریکا) به منظور ارائه راهکارهایی بارای آموزش و پرورش پیش از دبستان در جمهوری اسلامی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی مرتضی امین‌فر، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
کیانی، معصومه؛ مهرمحمدی، محمود؛ صادق‌زاده قمصری، علیرضا و نوذری، محمود (1395)، تبیین رویکردهای موجود درباره تربیت معنوی کودکان و نقد آنها با تأکید بر آموزه‌های اسلامی، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 62، صص 30-9.
مطهری، مرتضی (1380). پانزده گفتار، انتشارات صدرا: تهران.
مطهری، مرتضی (1374). تعلیم و تربیت در اسلام، انتشارات صدرا: تهران.
وکیلی، هادی؛ داورنیا، مریم و برخورداری، زینب. (1396). معنويت برای كودكان در عرفان اسلامی با تكيه بر ديدگاه آيت‌الله شاه‌آبادی (س) و امام خميني (ره). فصلنامه حكمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی:8 (2): 108-87.
رحیم پور، فروغ السادات و بیادار، هنگامه (1395). روش‌های تربیت نفس از دیدگاه ملاصدرا. دوفصلنامه انسان پژوهی دینی، 13 (26): 89-73.
بابازاده، طاهره و نوروزی، علیرضا (1392). تحلیلی بر اهداف و روش‌های تربیتی مبتنی بر کمال نفس از دیدگاه ملاصدرا. دوفصلنامه تربیت اسلامی، 8 (16): 56-31.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (1390). شورای عالی انقلاب فرهنگی.
باقری نوع پرست، خسرو (1385). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج 1، انتشارات مدرسه: تهران.
Bagheri Noaparast, K. (2013). Physical and spiritual education within the framework of pure life. International journal of children's spirituality, 18 (1), 46–61.
Edwards, C. P. (2002). Three approaches from Europe: Waldorf, Montessori, and Reggio Emilia, Early childhood research and practice. 4 (1): 1-24.
Steiner, R. (1923). Science, art, religion and morality. In: A modern art of education (pp. 1-17). A lecture presented by Rudolf Steiner, Ilkley, Yorkshire, 5th-17th August 1923. Anthropomorphic Press, 2004. P. 1-17.
Steiner, R. (1922). "The Essential Nature of Man". Theosophy - An Introduction to the Supersensible Knowledge of the World and the Destination of Man.
Goldshmidt, G. (2017). Waldorf Education as Spiritual Education. Journal of religion and education, 44(3), 346–363.
Uhrmacher, P. B. (2014). Waldorf education: Rudolf Steiner. In D. C. Phillips (Ed), Encyclopedia of educational theory and philosophy. Sage Publications, Inc.
Iravanie, SH., & Vahdati Daneshmand, A. (2017). Relationship between the philosophical foundations of children's education approaches in the Western world and the philosophy of Islamic education as a native philosophy in Iranian society. Journal of philosophy and history of education, 1(1), 1-17. (In Persian).
Dahlin, B. (2017). Rudolf Steiner the relevance of Waldorf education. Switzerland, Springer.
Steiner, R. (1996). The child’s changing consciousness. New York: Anthroposophic press.
Easton, F. (1997). Educating the whole child, “head, heart, and hands”: Learning from the Waldorf experience. Theory Into Practice, 36(2), 87-94.
Hughes, G. R. (2012). Rudolf Steiner’s epistemology and its relation to feminist thought in America. In R.
Rawson, M. & Avison, K. (Eds.). (2014). The tasks and content of the Steiner-Waldorf curriculum. London: Floris Books.
Richter, T. (2010). Pädagogischer Auftrag und Unterrichtsziele: vom Lehrplan der Waldorfschule. 3. Aufl. Stuttgart: Verlag Freies Geistesleben, (Menschenkunde und Erziehung, 69).
Kiyani, M. (2015). Exploring the concept of spiritual education for children in the West and critique of it with an emphasis on philosophy of education of republic of Iran. A doctoral thesis, Faculty of literature and humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. (In Persian).
Steiner, R (1987). The nature of man: Body, soul and spirit. A lecture presented in 31th July, 1987.
O'Shiel, P., & O'Flynn, S. (1998). Education as an art: An appraisal of Waldorf education. Irish educational studies, 17(1), 337-352.
Richards, M. C. (1980). Toward wholeness: Rudolf Steiner education in America. Library of Congress Cataloging in Publication Data.
Christian, C. (ed.), Rudolf Steiner: Schriften über Mystik, Mysterienwesen und Religionsgeschichte. Frommann-holzboog Verlag, Stuttgart-Bad Cannstatt, (2013). ISBN 978-3-7728-2635-1.
Howard, M. (Ed.). (1998). Art as spiritual activity: Rudolf Steiner’s contribution to the visual arts. Hudson, NY: Antroposophic Press.
Abbs, P. (2003). Against the flow: Education, the arts, and postmodern culture. London: Routledge Falmer.
Steiner, R. (1947). The spiritual ground of education: The teacher as an artist in education. Lecture 6. London: The Anthroposophical Publishing Company.
Ullrich, H. (2010). Rudolf Steiner: Leben und Lehre. Munich: C. H. Beck. p. 9.
Eisner, E. (2002). The arts and the creation of mind. New Haven, CT: Yale University Press.
Steiner, R. (1979). Anthroposophische Menschenkunde und Pedagogik (GA 304a). Dornach: Rudolf Steiner Verlag.
Barz, H. (Ed.). (2013). Unterrichten an Waldorfschulen: Berufsbild Waldorflehrer: Neue Perspektiven zu Praxis, Forschung, Ausbildung. Part C. Wiesbaden: Springer
Rawson, M. (2019a). A complementary theory of learning in Waldorf pedagogical practice. Research on Steiner educaion, 9(2), 1-23.
Rawson, M, (2020). PREPRINT. Waldorf education and postmodern spirituality, See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/340101439.
Loebell, P. (2012). Identität, Individualität udn Selbstgestaltung. In M. Basfeld & W. Hutter (Eds.), Identitätsbildung im pädagogischen Prozess (pp. 21-40). Baltmannsweiler: Schneider, Hohengehren.
Ashley, M. (2009). Education for Freedom: The Goal of Steiner/Waldorf Schools. In P. A. Woods, & G. J. Woods (EDs.), Alternative Education for the 21st Century (pp. 209-225). New York: Palgrave Macmillan.
McDermott, R. (2021). The Essential Steiner, ISBN 0-06-065345-0, pp. 3–11, 392–5.
Giuseppe, B. (2020). Steiner Education: freedom, spirituality and creativity. PhD thesis. University of Glasgow.
Steiner , R. (2002). An outline of esoteric science (C. E. Creeger, Trans.). Hudson, NY: Anthropomorphic Press.
Stein, W. J. (1921). Die moderne naturwissenschaftliche Vorstellungsart und die Weltanschauung Goethes, wie sie Rudolf Steiner vertritt, reprinted in Meyer, Thomas, W.J. Stein / Rudolf Steiner, pp. 267–75; 256–7.
Giesenberg, A. (2007). The phenomenon of preschool childrens spirituality. A doctoral thesis, Queensland University of Technology.
Oberski, I., and McNally, J. (2007). Holism in teacher development: A Goethean perspective. Teacher and teacher education, 23: 935–943.
Paull, J. (2012). Walter burley griffin and Marion Mahony Griffin, Architects of Anthroposophy archived 2021-03-07 at the Wayback Machine, Journal of bio-dynamics Tasmania, 106: 20-3.
Rawson, M, (2020). PREPRINT. Waldorf education and postmodern spirituality, See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/340101439
Steiner. R. (1970). Education and practical life from the perspective of spiritual science. A public lecture presented by Rudolf Steiner, Hague, Holland, February 27, 1921, In: Waldorf education and anthroposophy 1: nine public lectures, February 23, 1921-september 16, 1922/ Rudolf Steiner. Anthropomorphic press. P. 32-67.
Steiner, R. (1965). Philosophie und anthroposophy: Gesammelte Aufsätze, 1904-1918 (in German). Verlag der Rudolf Steiner-Nachlassverwaltung.
David, H. (2013). "Arts Ablaze, Kandinsky: The Path to Abstraction 1908–1922". Gbh-Chs: Artsablaze.co.uk. Archived from the original on 2013-10-14. Retrieved 2013-12-31.
Steiner, R. (2011). Theosophy: An introduction to the supersensible knowledge of the world and the destination of man (M. Cotterell & A. P. Shepherd Trans. revised 150th anniversary edition ed.). Forest Row: Rudolf Steiner Press.
Cruse, D., & Zimmer, R. (2002). Evolution and the new gnosis; Anti-establishment on essays on knowledge, science, religion, and causal logic. San Jose New York: Writers Club Press.
John, W. (1961). Evolution and The Image of Man in A. C. Harwood The faithful thinker: Centenary essays on the work and thought of Rudolf Steiner Hodder and Stoughton, p. 45.
Steiner, R. (1903). Reincarnation and karma; from the point of view of modern scientific thought. A lecture presented by Rudolf Steiner, Berlin, March 26th.
Steiner, R. (2010). True and False Paths in Spiritual Investigation, (first English edition 1927), 2010 edition Kessinger Publishing Company.
Nordlund, C. (2004). Biographical sketches of the Shimmering Lakes School founders. Unpublished manuscript, University of Missouri at Columbia.
Steiner, R. (1965). The education of the child in light of anthroposophy. London: Rudolf Steiner press.
Steiner, R. (1911). From Jesus to Christ. A lecture presented by Rudolf Steiner, Karlsruhe, 14th October.
Steiner, R. (1911). From Jesus to Christ. A lecture presented by Rudolf Steiner, Karlsruhe, 7th October.
Steiner, R. (1923). Science, art, religion and morality. In: A modern art of education (pp. 1-17). A lecture presented by Rudolf Steiner, Ilkley, Yorkshire, 5th-17th August 1923. Anthropomorphic Press, 2004. P. 1-17.