بررسی و نقد مبانی، اصول و روش‌های انسان‌شناختی تربیت اخلاقی شخصگرا
محورهای موضوعی : تاریخ و ماهیت رشته فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت، مکاتب و رویکردهای فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت قدیم و جدید ،تاریخ اندیشه و عمل تربیتی (سیاست‌ها، برنامه‌ها، اقدامات و...) مفاهیم، گزاره‌ها و نظریه‌های تربیتی آراء مربیان و فیلسوفان تربیتی روش‌شناسی پژوهش‌های تربیتی انواع تربیت مسائل تعلیم‌وتربیت ایران و جهان برنامه درسی و آموزش در رشته‌های گوناگون
ادریس اسلامی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد)
کلید واژه: فلسفۀ شخص گرایی, تربیت اخلاقی شخص گرا, مبانی انسان شناختی تربیت اخلاقی شخص گرا, اصول انسان شناختی تربیت اخلاقی شخص گرا, روش‌های انسان شناختی تربیت اخلاقی شخص گرا, چالش‌های تربیت اخلاقی شخص گرا,
چکیده مقاله :
هدف این مقاله، بررسی و نقد اصول و روش‌های انسان‌شناختی تربیت اخلاقی شخص گراست. برای نیل به این هدف، از دو روش قیاس عملی و نقد درونی استفاده شده است؛ با بهره گیری از روش نخست، اصول و روش های انسان‌شناختی تربیت اخلاقی شخص گرا و با تکیه بر روش دوم، چالش های جدی مبانی انسان شناختی شخص گرایی و اصول و روش های تربیت اخلاقی مبتنی بر آن کشف و معرفی می شوند. یافته‌ها حاکی از آن است که براساس مبانی انسان‌شناختی شخص گرایی می‌توان به اصول تربیت اخلاقی؛ مانند انجام فعالیت اخلاقی، ترغیب به تصمیم گیری، تشکیل اجتماع و پرورش تشخص و روش های تربیت اخلاقی؛ همچون فراهم‌آوردن فرصت برای انجام عمل اخلاقی خیر، خَلق موقعیت انتخاب و زمینه سازی برای ارزشیابی آن، اقدام خودانگیخته به مشارکت در اجتماع‌های زندگی و عمل و شخصی‌کردن آموزش دست یافت. علاوه بر این، ناسازواری درونی در مفهوم آزادی، آرمان گرایی و ناسازگاری با شرایط دنیای معاصر در مفهوم اجتماع، تأکید صرف بر نقش انسان در شکل گیری فضائل اخلاقی، خصوصی گرایی افراطی و کم‌توجهی به الگو، چالش های جدی این رویکرد تربیت اخلاقی به شمار می آیند.
The purpose of this article is to investigate and criticize the anthropological foundations and principles of personalistic moral education. To this end, methods of practical analogy and internal criticism have been used; using the first method, the anthropological principles of personalistic moral education and relying on the second method, the serious challenges of the anthropological foundations of personalism and principles of moral education based on it have been discovered. The findings suggest that based on the anthropological foundations of personalism, principles of moral education such as doing moral activity, encouraging decision making, community formation and personhood education can be achieved. In addition, serious challenges of this approach to moral education are internal inconsistency in the concept of freedom, idealism and incompatibility with contemporary world conditions in the concept of community and extreme privatization and not paying attention to the moral pattern.
ارسطو (1381). اخلاق نیکوماخس (ابوالقاسم‌پور حسینی، مترجم). تهران: دانشگاه تهران.
اسلامی، ادریس (1396). رویکرد شخصگرا به تربیت اخلاقی و اهداف آن. فلسفۀ تربیت. دوره 2 (شماره 1)، 69-29.
آرمند، محمد؛ مهرمحمدی، محمود (1388). نقد و بررسی الگوی تربیت منش لیکونا بر اساس آراء علامه طباطبایی. مطالعات برنامه درسی. دوره 4 (شماره 14-13)، 62-25.
باقری، خسرو (1385). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی(ج1). تهران: مدرسه.
باقری، خسرو (1389). رویکرد و روش پژوهش استنتاجی. در خسرو باقری، نرگس سجادیه و طیبه توسلی (گردآورندگان)، رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم‌وتربیت (97-131). تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
کاپلستون، فردریک چارلز (1384). فلسفۀ معاصر (علی اصغرحلبی، مترجم). تهران: زوّار.
مهرمحمدی، محمود (1385). نظریه هوش چندگانه و دلالت‌های آن برای برنامۀ درسی و آموزش. تعلیم‌وتربیت، (88)، 7-32.
Baehr, J. (2013). Educating for intellectual Virtues: From theory to practice. Philosophy of Education, 47(2), 248-262.
Berkowitz, M. W. & Bier, M. C (2004). Research-Based character education. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 591, 72-85.
Bowne, B.P. (1908). Personalism. Boston & New York: Houghton Mifflin.
Brightman, E. S. (1933). Moral Laws. New York: Abingdon.
Buford, T. O. (1984). Personal Philosophy: The Art of living. New York: Holt, Rinehart & Winston.
Buford, T. O. (1998). Personalism and education: a philosophical retrospect/prospect. Presented at the Twentieth World Congress of Philosophy, in Boston, Massachusetts.
Buford, T. O. (2006). Persons in the tradition of Boston personalism. Journal of Speculative Philosophy, 20(3), 214-218.
Carmen, I. & Barandalla, J. (2015). Cooperative learning through Mounier's personalism in the European higher education area (EHEA). Pensamiento y Cultura, 18 (2): 136-161.
D'Alfonso, J. (2002). Personalism and the mind-body problem. In T.O. Buford & H. H.Oliver (Eds). Personalism revisited: its proponents and critics (189-208). Amsterdam-NewYork: Editions Rodopi B.V..
Eneau, J. (2008). From autonomy toreciprocity, or vice versa? frenchpersonalism's contribution to a new perspective on self – directed learning. Adult Education Quarterly, 58 (3), 229-248.
Gillies, R. M. (2016). Cooperative Learning: Review of Research and Practice. Australian Journal of Teacher Education, 41(3), 39-54.
Goliszek, P. T. (2017). Personalistic Moral Education in Catechesis. Roczniki Teologiczne, 64(11), 121-138.
Johansson, E. Brownlee, J. Cobb-Moore, C. Boulton- Lewis, G. Walker, S. & Ailwood, J. (2011). Practices for teaching moral values in the early years: a call for a pedagogy of participation. Education, Citizenship and Social Justice. 6(2), 109-124.
Kunicka, M. (2019). Peddagogical clues in Adam Rodzinski's ethical personalism. Polska Myśl Pedagogiczna, 5, 245–254.
Macmurray, J. (1999). Persons in relation. New York: Humanity Book.
Maritain, J & Fitzgerald, J.J. (1946). The person and the common good. The review of politics, 4, 419 - 455.
Maritain, J. (1971). Freedom in the modern world, (Trans. R. O. Sullivan). New York: Gordian Press.
Mounier, E. (1952). Personalism, (Trans. P. Mairet). London: Routledge And Kegan Paul.
Mounier, E. (1956). The character of man, (Trans. Cynthia Rowland). New york: Harper & Brothers.
Salahuddin, P. Z. (2011). Character Education in a Muslim School: a Case Study of a Comprehensive Muslim School' Curricula. (Master of Art). Florida International University.
Soderquest, H. O. (1964). The person and education. Ohio: Charles E. Merrill.
Wilhelm, G. M. & Firmin, M. W. (2008). Character Education: Christian Education Perspectives. Research on Christian Education, 17, 182-198.
Wojtyla, K. (1979). The acting person, (Trans. Andrej Potocki). Holland: D. Reidel.
Wojtyla, K. (1993). Person and community: selected essays, (Translated by Theresa Sandok). New York; Berlin; Bern; Frankfurt; Paris; Wien: Lang.
Zacharuk, T. (2009). Christian personalism as a foundation for inclusive education. From www.rozprawy-spoleczne.pswbp.pl.