کتاب اخلاق هوش مصنوعی در تعلیم و تربیت : مسائل عملی، بحث و چالش ها
محورهای موضوعی : تاریخ و ماهیت رشته فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت، مکاتب و رویکردهای فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت قدیم و جدید ،تاریخ اندیشه و عمل تربیتی (سیاست‌ها، برنامه‌ها، اقدامات و...) مفاهیم، گزاره‌ها و نظریه‌های تربیتی آراء مربیان و فیلسوفان تربیتی روش‌شناسی پژوهش‌های تربیتی انواع تربیت مسائل تعلیم‌وتربیت ایران و جهان برنامه درسی و آموزش در رشته‌های گوناگون
1 - دانشگاه خوارزمی
کلید واژه: اخلاق , هوش مصنوعی, اخلاق کاربردی,
چکیده مقاله :
اخلاق هوش مصنوعی در آموزش، مسائل اخلاقی کلیدی را که طی سال‌ها تحقیق، توسعه و به‌کارگیری هوش مصنوعی در محیط‌های آموزشی ایجاد شده‌اند، شناسایی کرده و با آنها مقابله می‌کند. سیستم‌های آموزشی تطبیقی، خودکار و داده‌محور به طور فزاینده‌ای در دانشگاه‌ها، مدارس و آموزش‌های شرکتی در سراسر جهان پیاده‌سازی می‌شوند، اما پیامدهای اخلاقی استفاده از این فناوری‌ها هنوز ناشناخته باقی مانده است. این کتاب با ارائه دیدگاه‌های کارشناسانه از درون و بیرون جامعه علمی هوش مصنوعی در آموزش (AIED)، به پژوهشگران هوش مصنوعی، دانشمندان یادگیری، متخصصان فناوری آموزشی و سایرین پرسش‌ها، چارچوب‌ها، دستورالعمل‌ها، سیاست‌ها و مقرراتی ارائه می‌دهد تا از تأثیر مثبت هوش مصنوعی در یادگیری اطمینان حاصل شود. در فصل های محتلف کتاب تلاش شده است به ابعاد و جنبه های مختلف خوش مصنوعی در آموزش یا به معنای گسرتده تر در تعلیم و تربیت پرداخته شود.نکته محوری در کتاب این است که توجه شود جهان به اصول و معیارهای اخلاقی نیاز دارد تا اطمینان حاصل شود فناوری‌های تحول‌آفرین در خدمت اهداف انسانی هستند، نه برعکس. این همان درخواستی است که یونسکو به وضوح از کشورهای عضو خود شنیده است و از آنها خواسته است تا اطمینان یابد هوش مصنوعی راه‌حل‌هایی منصفانه، مسولانه و شفاف ایجاد می‌کند، با سوگیری مقابله می‌کند، استقلال و عاملیت را تقویت کرده و با تبعیض مبارزه می‌کند. توصیه ها به طور خاص بر نیاز به ساختار چندذینفعی در زمینه حکمرانی و مالکیت داده‌ها تأکید می‌کند
The Ethics of Artificial Intelligence in Education identifies and confronts key ethical issues generated over years of AI research, development, and deployment in learning contexts. Adaptive, automated, and data-driven education systems are increasingly being implemented in universities, schools, and corporate training worldwide, but the ethical consequences of engaging with these technologies remain unexplored. Featuring expert perspectives from inside and outside the AIED scholarly community, this book provides AI researchers, learning scientists, educational technologists, and others with questions, frameworks, guidelines,
policies, and regulations to ensure the positive impact of artificial intelligence in learning. Throughout the different chapters of the book, an effort has been made to address various dimensions and aspects of artificial intelligence in education, or more broadly, in teaching and learning. The central point of the book is to emphasize that the world needs ethical principles and standards to ensure that transformative technologies serve human goals, not the other way around. This is a clear request that UNESCO has heard from its member states, urging them to ensure that AI creates fair, responsible, and transparent solutions, combats bias, enhances autonomy and agency, and fights against discrimination. The Recommendation specifically underlines the need for a multi-stakeholder construct around data governance and ownership, and pushes for the adoption of a ‘digital commons’ approach to encourage companies to share the data they collect with other stakeholders, as appropriate, for the benefit of research, innovation, or the public
Holmes, W., & Porayska-Pomsta, K. (Eds.). (2023). The ethics of artificial intelligence in education: Practices, challenges, debates. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429329067
Rawls, J. (1971). A theory of justice. Harvard University Press
Google. (2025). Gemini (Large language model). Retrieved August 8, 2025, from https://gemini.google.com
رالز، جان( ۱۳۹۹) نظریه‌ای در باب عدالت (مرتضی نوری، مترجم). نشر مرکز. (اثر اصلی منتشر شده در 1971)