جایگاه هنر مقدس در تربیت عصر نوین
محورهای موضوعی :
حمید آرمانی
1
(بوعلی سینا همدان)
کلید واژه: سنت‌گرایی, حکمت جاویدان, هنر مقدس, تربیت قدسی, معرفت و معنویت.,
چکیده مقاله :
در دورانی که چهره عالم تک‌بعدی تصویر شده، نگرش‌های مادی‌گرایانه پرورش یافته و موجب تقدس‌زدایی از عالم گشته است، همچنین دینی که طریق صحیح زیستن را می‌آموزد، اکنون در شرایط مدرنیته جلوه‌ای غیرجذاب به خود گرفته است، سنت‌گرایی درصدد است چهره حقیقی از عالم را به‌واسطه هنر بنمایاند و حقایق دین را که به تاریکی گراییده‌اند احیا کند. پژوهش حاضر این پرسش¬ها را بررسی می¬کند: در حالی‌که در شرایط جامعه مدرن که بیشتر شئون آن، از جمله تعلیم‌وتربیت و هنر، برآمده و متأثر از ارزش‌های مدرن است، اندیشه و عمل سنت‌گرایی به چه دلائلی باید احیا شود؟ سنت‌گرایی چه اهداف و روش¬های تربیتی را پیش روی ما می¬نهد؟ روش پژوهش، استنتاج و استنباط از محتوای آثار سنت‌گرایی است. هدف‌های تربیتی برگرفته از سنت‌گرایی به شرح زیر قابل بیان هستند: رفع شکاف‌های درونی، هماهنگی و تعادل جهان بیرون و درون، بازیابی کارکرد صحیح ابعاد وجودی، پرورش اخلاق مابعدالطبیعی، بازگرداندن حس تقدس به اشیاء، تعالی از درون، و صلح با خویشتن. در خصوص روش¬های تربیتی این موارد قابل ذکرند: آموزش چگونگی تفکر و در نتیجه تغییر در پندار، گفتار و رفتار؛ تعلیم حکمت؛ باطنی‌گری، نیایش و استفاده از ابزار هنری. از نتایج پژوهش می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: رهایی از تزاحم آراء و آمال و تفرقه افکار و در نتیجه رهایی از بی‌هویتی؛ جلب و جذب نظر انسان به مراتب و لایه‌های زیبایی‌های عالم؛ ارائه تفسیری زیباتر از دین؛ بیان و انتقال حقیقت یا انعکاس قدسی؛ فراخوان به وحدت؛ شکل‌گیری شاکله قدسی.
In an era in which the face of the one-dimensional world is depicted, materialistic attitudes have been cultivated and have led to the desanctification of the world, also the religion that teaches the correct way of living has now taken on an unattractive appearance in the conditions of modernity, traditionalism seeks to show the true face of the world through art and the truths of religion. The questions of the current research are: While the conditions of the modern society, including education and art, are influenced by modern values, for what reasons should the thought and practice of traditionalism be revived? What are the goals, principles and methods of art and education arising from traditionalism? The research method is practical syllogism based on inference from the content of traditional sources. Sacred art is considered as one of the principles of traditionalism, and the following educational goals and methods are derived from it. As for educational goals, these are the candidates: Resolving internal gaps; providing harmony and balance of the outside and inside world; restoring the correct functioning of existential dimensions; cultivating metaphysical ethics; restoring the sense of sanctity of things; transcendence from within; and peace with oneself. Educational methods suggested consist of: Teaching how to think and, as a result, change in thinking, speech, and behavior; teaching wisdom; introspection; prayer; using artistic tools. Some of the outcomes of this view are as follows: freedom from the conflicting opinions and hopes, disparity of thoughts, and, as a result, the lack of identity; attracting the human eye to the levels and layers of the beauties; providing a more beautiful interpretation of religion; expressing and conveying the truth or sacred reflection; calling to unity, the formation of a sacred character.
الدمدو، كنت، (1389). سنت‌گرایی دين در پرتو فلسفه جاويدان (ترجمۀ رضا كورنگ بهشتی). تهران: نشرحكمت.
باقری‌نیا، حسن (1394). تبیین تطبیقی مبانی فلسفی رویکرد سنت‌گرایانه حسین نصر و رویکرد نوگرایانه حامد ابوزید در آسیب‌شناسی تربیت‌دینی، پژوهش‌نامه مبانی تعلیم‌وتربیت، سال 5، شماره 1، صص 122-104.
باقری، خسرو (1380). چیستی تربیت‌دینی، تهران: نشر تربیت‌اسلامی.
باقری، خسرو (1397). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی (جلد اول). تهران: مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان.
باقری، خسرو؛ سجادیه، نرگس؛ توسلی، طیبه (1394). رویکردها و روش¬های پژوهش در فلسفه تعلیم‌وتربیت، تهران: مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
بورکهارت، تیتوس (1355). «نظری به اصول و فلسفه هنر اسلامی» (ترجمه اعوانی). جاویدان خرد، شماره 2، صص 18 - 30.
بورکهارت، تیتوس (1365). هنــر اســلامی زبــان و بیــان (ترجمه مسعود رجب‌نیا). تهران: انتشارات سروش.
بورکهارت، تیتوس (1389). جهان¬شناسی سنتی و علم جدید (ترجمۀ حسن آذرکار). تهران: نشر حکمت.
بورکهارت، تیتوس (1394). کیمیا: علم جهان، علم جان (ترجمۀ گلناز رعدی آذرخشی و پروین فرامرزی). تهران: نشر کیمیای حضور.
پیتر، سینگر (1387). هگل (ترجمۀ عزت¬الله فولادوند). تهران: انتشارات طرح نو.
جهانبگلو، رامین (1395). در جست‌وجوی امر قدسی (ترجمۀ مصطفی شهر آیینی). تهران: نشر نی.
رضوی، مسعود (1391). در مسیر سنت¬گرایی؛ سیدحسین نصر و مسائل معاصر، تهران: نشر علم.
شوان، فریتیوف (1372). مقالۀ اصول و معيارهاى هنر جهانى از كتاب مبانى هنر معنوى (ترجمه سيدحسين نصر). تهران: نشر حوزه هنرى.
شوان، فریتیوف (1381). گوهر و صدف عرفان اسلامی (ترجمۀ مينو حجت). تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
شوان، فریتیوف (1388). انسان‌شناسی معنوی (ترجمۀ عليرضا رضايت). اطلاعات حكمت و معرفت، شمارۀ 38، صص 61-59.
عباسی، ولی (1396). معنویت و هنر از دیدگاه سنت‌گرایان، اخلاق، شماره 20، صص 42-6.
کوماراسوامی، آندانا (1390). مبانی سنتی هنر و زندگی: تأملی در کتاب رقص شیوای آندانا کوماراسوامی (تحقیق، ترجمۀ و شرح: امیرحسن ذکرگو). تهران؛ مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن».
کوماراسوامی، آندانا (1390). مبانی سنتی هنر و زندگی: تأملی در کتاب رقص شیوای آندانا کوماراسوامی (ترجمۀ و شرح، امیرحسن ذکرگو). تهران: مؤسسه تألیف.
کوئین، ویلیام (1395). یگانه سنت (ترجمه رحیم قاسمیان). تهران: نشر کیمیای حضور.
گنون، رنه (1384). سیطره کمیت و علائم آخرالزمان (ترجمۀ علی¬محمد کاردان). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
گنون، رنه (1393). بحران دنیای متجدد (ترجمۀ حسن عزیزی). تهران: نشر کیمیای حضور.
لینتن، نوربرت (۱۳۸۳). هنر مدرن (ترجمۀ علی رامین). تهران: نی.
لینگز، مارتین (1396). باورهای کهن و خرافه¬های مدرن (ترجمۀ سعید تهرانی‌نسب). تهران: نشر حکمت.
مازیار، امیر (1391). نسبت هنراسلامی و اندیشه‌اسلامی از منظر سنت‌گرایان، کیمیای هنر، سال 1، شماره 3، صص 12-7.
نصر، سيدحسين (1386). دین و نظم طبیعت (ترجمۀ ان‌شاءالله رحمتی). تهران: نشر نی.
نصر، سيدحسين (1388). معرفت و معنویت (¬¬¬¬ترجمۀ ان‌شاءالله رحمتی). تهران: نشر سهروردی.
نصر، سيدحسين (1392). انسان سنتی و مدرن در اندیشه سیدحسین نصر (ترجمۀ مهدی نجفی‌افرا). تهران: نشر جامی.
نصر، سيدحسين (1394). گلشن حقیقت (ترجمۀ ان‌شاءالله رحمتی). تهران: نشر سوفیا.
نصر، سيدحسين (1396). معرفت و امر قدسی (ترجمۀ فرزاد حاجی‌میرزایی). تهران: نشر فروزان روز.
هرینگتون، آستین (1392). نظریه‌های فلسفی و جامعه‌شناختی در هنر (ترجمه و تألیف علی رامین). تهران: نی.
Ortega y Gasset, J. (1976). En Torno a Galileo (Esquema de las Crisis). Madrid: Revista de Occi, dente.
Schuon, Frithjof (1981). Esoterism as Principle and as Way (Trans: William Stoddart). London: Perennial Books.
Schuon, Frithjof (1976). Islam and The Perennial Philosophy, UK: Al Tajir Trust.
Schuon (1987). Spiritual Perspectives and Human Facts (Trans: P. N.Townsend). London: Perennial.
Schuon .(1984). Transcendent unity of Religion, wheaton: Theosophical publishing House.
Williams, R. (1981). Culture, London and Glasgow: Fontana.